Δεν είναι μόνο οι άνθρωποι του κινηματογράφου που έχουν εμπνευστεί από τον τζόγο. Είναι και οι συγγραφείς. Βιβλία με θέμα τον τζόγο λοιπόν και με αυτό θα καταπιαστούμε στο συγκεκριμένο άρθρο.
Μπορεί οι επιλογές να μην είναι τόσες πολλές, όσες στο σινεμά, αλλά από τη στιγμή που υπάρχει ένα μοναδικό αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας γραμμένο για τον τζόγο, δεν θα μπορούσαμε να μην κάνουμε ξεχωριστή αναφορά.
Δεν θα σταθούμε σε βιβλία που δίνουν οδηγίες πώς να κερδίσετε, ή τι μπορεί να πάθετε από τον τζόγο, ούτε σε βιβλία με οδηγίες αυτοβοήθειας και άλλα συναφή. Θα μιλήσουμε για λογοτεχνικά βιβλία, για μυθιστορήματα, νουβέλες, ή βιωματικά βιβλία αν θέλετε, που κάνουν αναφορά στη διαταραχή τζόγου ή που για να είμαστε πιο ακριβείς έχουν εμπνευστεί από αυτήν.
Η αρχή λοιπόν θα γίνει με το μοναδικό αριστούργημα και κατόπιν θα σταθούμε σε δύο ακόμη βιβλία, δύο αξιόλογες προσπάθειες, η μία εκ των οποίων έγινε και ταινία, ενώ η έτερη είναι ελληνική. Ας τις δούμε λοιπόν:
Ο Παίκτης
Είναι πραγματικά ένα διαμάντι της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, ο μοναδικός Ρώσος συγγραφέας αποτυπώνει τη διαταραχή του τζόγου σε όλο της το μεγαλείο. Κι όλα αυτά μέσα σε λιγότερο από 200 σελίδες και υπάρχει λόγος γι αυτό.
Ο ίδιος ο συγγραφέας ήταν εξαρτημένος από τον τζόγο. Αν μάλιστα δεν τελείωνε το βιβλίο σε 21 μέρες, θα έχανε τα συγγραφικά του δικαιώματα για 10 χρόνια. Κι όλα αυτά λόγω χρεών από τον τζόγο.
Προσέλαβε μάλιστα την κορυφαία Ρώσο στενογράφο της εποχής για να προλάβει. Μοιραία γνωριμία, αφού μετέπειτα έγινε η γυναίκα του.
Ο Ντοστογιέφσκι πλέκει αριστουργηματικά όλες τις φάσεις της διαστρωμάτωσης του παθολογικού τζόγου. Εισέρχεται στο παιχνίδι παρακολουθώντας την αριστοκράτισσα ηλικιωμένη που συνοδεύει.
Κατόπιν μπαίνει ο ίδιος ενεργά ως παίκτης και βιώνει τη φάση της κερδοφορίας. Μετά έρχεται η απώλεια και καταλήγει στη φάση της απελπισίας. Τα χάνει όλα, μπαίνει φυλακή, χάνει τη γυναίκα που αγαπά, διότι πολύ απλά αγαπούσε περισσότερο τον τζόγο.
Κι εκεί που πιστεύεις ότι έχει συνέλθει, ότι έχει καταλάβει τι έχει συμβεί, ότι έχει βγει από τη δίνη του τζόγου, ο συγγραφέας κλείνει με έναν μυθικό τρόπο το βιβλίο του.
««…Ω ήταν μια θαυμάσια περίπτωση αποφασιστικότητας: τα έπαιξα και τα ‘χασα τότε όλα, όλα… Βγαίνω από το καζίνο και τι να δω, σε μια γωνιά της τσέπης μου αναδεύει ακόμη ένα λουδοβίκιο…»
Στην τσέπη του υπάρχει ένα ακόμη νόμισμα. Και τότε θυμάται ότι μία φορά με ένα τέτοιο νόμισμα στην τσέπη είχε κάνει μία τεράστια νίκη. Θυμάται μόνο τις νίκες και όχι τα 10 χρόνια ζωής που έχει χάσει μέσα στον τζόγο. Ναι, όσο κι αν ενδεχομένως σας φαίνεται παράξενο, ο παίκτης που έχει μπει σε προβληματική ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια έχει επιλεκτική μνήμη.
Μπορεί να έχει κερδίσει δύο φορές και να έχει χάσει 50. Αυτός τις δύο θυμάται και πιστεύει ότι αν παίξει θα ξανακερδίσει. Οι 50 ήττες δεν υπάρχουν γι αυτόν ή για να είμαστε πιο ακριβείς επιλέγει να μην υπάρχουν, ώστε να μπορέσει να παίξει ξανά δίχως φόβο και τύψεις.
Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας (Fear and Loathing in Las Vegas)
Ένα βιβλίο που «παντρεύει» μοναδικά την εξάρτηση από τον τζόγο με τις άλλες εξαρτήσεις, αλλά και το πώς επηρεάζει ο κοινωνικός περίγυρος και τα κοινωνικά πρότυπα του σύγχρονου κόσμου τον άνθρωπο να βυθιστεί σε προβληματική συμπεριφορά με τα τυχερά παιχνίδια.
Ο συγγραφέας Χάντερ Στόκτον Τόμπσον συνέγραψε το βιβλίο «Φόβος και παράνοια στο Λας Βέγκας» το 1977. Το έργο του έγινε ένα τοτέμ της ποπ κουλτούρας. Οι επιρροές από τις συνέπειες που είχε ο πόλεμος του Βιετνάμ στην αμερικάνικη κοινωνία και ο τρόπος με τον οποίο πλέκει τον τζόγο στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον των Ηνωμένων Πολιτειών είναι πραγματικά δύο στοιχεία που έκαναν αυτό το βιβλίο μοναδικό.
Αργότερα μάλιστα έγινε και ταινία με τον Τζόνι Ντεπ να είναι στον πρωταγωνιστικό ρόλο μαζί με τον Τέρι Γκίλιαμ.
Στο θέμα του βιβλίου λοιπόν, ο ρεπόρτερ Ραούλ Ντιουκ και ο δικηγόρος του αφήνουν το Λος Άντζελες για το Λας Βέγκας, τη μαμά-πατρίδα του τζόγου.
Η αφορμή (και όχι η αιτία όπως αποδεικνύεται κατά τη διάρκεια της ταινίας) είναι να καλύψουν δημοσιογραφικά έναν αγώνα ταχύτητας με μοτοσυκλέτες. Σύντομα όμως η κατάσταση ξεφεύγει για τα καλά.
Ατελείωτο τζογάρισμα στα τραπέζια του Βέγκας, πλαστές ταυτότητες, καταχρήσεις κάθε είδους, πέρα από τα όρια δίχως όριο. Η πλήρης γελοιοποίηση του αμερικάνικου ονείρου σε ένα βιβλίο σταθμό, το οποίο πλέκει συγκλονιστικά τον τζόγο με τον υλισμό και την επιδίωξη του άμεσου κέρδους.
Μπορεί να μην είναι ένα βιβλίο που μιλά αποκλειστικά για τον τζόγο, αλλά τον τοποθετεί τόσο αριστοτεχνικά με όλες τις εκφάνσεις της ζωής του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού, που το καθιστά άκρως ενδεικτικό των παράπλευρων απωλειών που μπορεί να προκαλέσει η εξάρτηση από τον τζόγο στον παίκτη και το ευρύτερο περιβάλλον του.
Δευτέρα
Κάθε Δευτέρα ο Ηλίας Αναστασιάδης, ο συγγραφέας του βιβλίου «Δευτέρα», βρισκόταν στην ομάδα εξαρτημένων από τα τυχερά παιχνίδια του ΚΕΘΕΑ Άλφα. Ο έγκριτος δημοσιογράφος μετά το εντυπωσιακό outing που έκανε με το άρθρο του «Ζώντας εξαρτημένος από τον τζόγο» το 2014, δύο χρόνια αργότερα μας σύστησε την πρώτη του συγγραφική δουλειά.
Η «Δευτέρα» είναι ένα βιβλίο καθαρά βιωματικό. Ο συγγραφέας περιγράφει γλαφυρά τα πάντα γύρω από την εξάρτησή του από τον τζόγο. Πώς μεγάλωσε, τις σχέσεις με την οικογένειά του, το περιβάλλον τζόγου μέσα στο οποίο «καλλιεργήθηκε» με τον «κατάλληλο» τρόπο, ώστε ο σπόρος της εξάρτησης να φυτρώσει μέσα του.
Προσωπικές στιγμές, ερωτικές σχέσεις, επαγγελματικές απώλειες και απομόνωση. Η πορεία της απεξάρτησης, η αποφοίτησή του από το πρόγραμμα, μέχρι να κλείσει το βιβλίο περιδιαβαίνοντας ξανά τα σοκάκια του Μετς στον δρόμο προς το Πρόγραμμα Άλφα μετά την υποτροπή του.
Ιδιαίτερα οι παίκτες των τυχερών παιχνιδιών που έχουν βιώσει τη φάση της απεξάρτησης (επιτυχημένα ή αποτυχημένα) θα δουν μέσα σε αυτό το βιβλίο τον εαυτό τους σε τέτοιον βαθμό που ίσως ταυτιστούν με τον συγγραφέα.
Νεκτάριος Οικονόμου
Δημοσιογράφος
Ψυχολόγος, Απόφοιτος UCLAN University, UK
Απόφοιτος Θεραπευτικού Προγράμματος Απεξάρτησης από τα Τυχερά Παιχνίδια
e-mail: [email protected]
