Τι μπορεί να χωρίζει έναν κύριο ηλικίας 99 ετών με μία κυρία που σύντομα συμπληρώνει 98 χρόνια ζωής; Ένας ευρωπαϊκός τίτλος! Ολυμπιακός (ιδρύθηκε στις 10 Μαρτίου 1925) και Φιορεντίνα (29 Αυγούστου 1926) κοντράρονται στις 29 Μαΐου στην «Αγια Σοφιά» με φόντο το τρόπαιο του Γιουρόπα Κόνφερενς Λιγκ.
Πρόκειται αναμφισβήτητα για τη μεγαλύτερη επιτυχία του ελληνικού ποδοσφαίρου μετά την αδιανόητη – εξωπραγματική κατάκτηση του Euro το 2004 από την εθνική μας ομάδα. Μόνο το γεγονός πως μία ομάδα της χώρας μας δίνει το «παρών» σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης, μόλις για δεύτερη συνολικά φορά στην ιστορία και πρώτη μετά από 53 (!) χρόνια, νομίζω τα λέει όλα.
Το να μπούμε σε διαδικασία σύγκρισης είναι θεωρώ άδικο αλλά και χωρίς νόημα. Όπως το να συγκρίνεις Ντι Στέφανο, Κρόιφ, Πελέ, με Μαραντόνα, Πλατινί ή Ζιντάν, Μέσι, Κριστιάνο Ρονάλντο. Άλλες εποχές, διαφορετικά δεδομένα. Όσο για την οποιαδήποτε προσπάθεια μείωσης ή «λερώματος» μίας επιτυχίας ανεξαρτήτως χρονικού προσδιορισμού, ειλικρινά δεν θα ήθελα να αναλωθούμε σε μικρότητες και συμπλεγματικές τοποθετήσεις.
Τεράστιο αυτό που έχει καταφέρει ο Ολυμπιακός αν αναλογιστούμε το πραγματικό μέγεθος του ελληνικού ποδοσφαίρου. «Άθλος», «Έπος», αρκετές οι λέξεις που μπορούμε να βρούμε τονίζοντας τη σπουδαιότητα. Ειδικά βάζοντας στην εξίσωση και την εικόνα των «ερυθρόλευκων» μέχρι τα Χριστούγεννα, η πορεία αγγίζει τη σφαίρα του εξωπραγματικού!
Και τώρα, τελικός! Ένα ματς, το τρόπαιο, η αθανασία! Αντίπαλος μία Ιταλίδα. Σταθερά όμορφη ανά τις δεκαετίες, ταλαιπωρημένη κατά καιρούς, χωρίς όμως στιγμή να απωλέσει την κομψότητα, μα και τη φλόγα της.
Σύμβολο των «μωβ» ένας ιδιόμορφος κρίνος, το οικόσημο της Φλωρεντίας. «Ιδιόμορφος» διότι διαθέτει δύο πλευρικά πέταλα και λεπτότερους στήμονες. Το λουλούδι όμως που πλησιάζει περισσότερο στην περιγραφή είναι η κόκκινη Ίριδα.
Η ονομασία της πόλης σχετίζεται άλλωστε με το λουλούδι (Florentina = κρίνος της Φλωρεντίας ή λευκή ίριδα). Η ίδρυση έγινε από τους Ρωμαίους το 59 π.Χ κατά τους εορτασμούς για την έλευση της άνοιξης, προς τιμή της θεάς Φλώρας.
Ο σύλλογος μετράει στο παλμαρέ του 2 πρωταθλήματος (1955-56 και 1968-69), 6 Κύπελλα, 1 Σούπερ Καπ Ιταλίας και 1 Κύπελλο Κυπελλούχων (1960-61) και ο ύμνος του είναι γνωστός ως la Canzone (= το τραγούδι) viola, δημιουργία του Μαρτσέλο Μάνι.
23 χρόνια χωρίς τίτλο
Μετά από 54 συναπτά έτη σταθερής παρουσίας στα σαλόνια του Καμπιονάτο, τη σεζόν 1992-93 η Φιορεντίνα γνωρίζει τον υποβιβασμό στη Serie B, θα επανέλθει όμως άμεσα ανοίγοντας μάλιστα ένα νέο κύκλο ο οποίος περιλάμβανε δύο τρίτες θέσεις, το 1995-96 και το 1998-99, ένα Κύπελλο και ένα Σούπερ Καπ Ιταλίας.
Τη σεζόν 1999-2000 οι «Βιόλα» επιστρέφουν στην κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση μετά από απουσία 30 χρόνων! Την επόμενη χρονιά – με τον Ρομπέρτο Μαντσίνι να κάνει ντεμπούτο ως προπονητής – θα έρθει το Κύπελλο. Ο τελευταίος μέχρι σήμερα τίτλος στην ιστορία του κλαμπ!
Αντίπαλος σε εκείνον τον τελικό η Πάρμα. Το ρόστερ της «Φιόρε» περιλάμβανε ονόματα όπως αυτά των Τόλντο, Ρούι Κόστα, Ενρίκο Κιέζα, ενώ το καθοριστικό γκολ είχε σημειώσει ο Νούνο Γκόμεζ.
Εκείνη τη σεζόν ο Βιτσέντσο Ιταλιάνο – σημερινός προπονητής της ομάδας – αγωνιζόταν στη Βερόνα και ολοκλήρωσε το πρωτάθλημα σημειώνοντας συνολικά δύο γκολ, ένα εκ των οποίων εναντίον της… Φιορεντίνα (!), στην ήττα της Ελλάς με σκορ 2-1 στο «Μπεντεγκόντι». Ίσως το ωραιότερο τέρμα στην καριέρα του (σουτ δοκάρι και μέσα μετά από κούρσα 40 μέτρων).
Το αθλητικό δράμα
Το καλοκαίρι του 2001 το δικαστήριο της Φλωρεντίας ξεκίνησε μία διαδικασία πτώχευσης εναντίον του συλλόγου, ο οποίος παρά το γεγονός πως πούλησε τα πιο πολύτιμα περιουσιακά του στοιχεία (Μπατιστούτα, Ρούι Κόστα, Τόλντο) δεν μπόρεσε να ξεπεράσει την οικονομική κρίση.
Μέσα σε αυτό τον κυκλώνα οικονομικών προβλημάτων η Φιορεντίνα βιώνει έναν ακόμα υποβιβασμό στο τέλος εκείνης της σεζόν. Εξαιτίας μάλιστα των χρεών λόγω αδυναμίας καταβολής μισθών το κλαμπ δεν μπόρεσε να κάνει εγγραφή στο πρωτάθλημα της Serie B 2002-03. Η πτώχευση ήταν γεγονός.
Η εικόνα χιλιάδων ανθρώπων να έχουν πλημμυρίσει τους δρόμους της πόλης μένοντας βουβοί και κρατώντας ένα κεράκι προσευχόμενοι να συμβεί κάποιο θαύμα που θα αποτρέψει την καταστροφή έχει αποτυπωθεί ως μία από τις πιο δυνατές εικόνες στην ιστορία του calcio.
Την 1η Αυγούστου 2002 ιδρύεται από τον τότε δήμαρχο της πόλης Λεονάρντο Ντομένιτσι η Fiorentina 1926. Το νέο σωματείο κάνει εγγραφή στη Serie C2 (Δ’), αγοράζεται από τον Ντιέγκο Ντελα Βάλε και μετονομάζεται σε Florentina Viola.
Η ομάδα επιστρέφει στην Α’ τη σεζόν 2003-04 επικρατώντας στο μπαράζ της Περούτζια, το 2004-05 καταφέρνει την παραμονή την τελευταία αγωνιστική και το 2005-06 αποδεικνύεται εμπλοκή του στο σκάνδαλο calciopoli, με την ποινή αφαίρεσης βαθμών να στοιχίζει την έξοδο στην Ευρώπη.
Δράματα ζωής
Ήταν 4 Μαρτίου 2018, όταν ο αρχηγός της Φιορεντίνα Ντάβιντε Αστόρι άφηνε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 31 ετών στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείου στο Ούντινε, όπου η ομάδα είχε «στρατοπεδεύσει» εν όψει της εκτός έδρας αναμέτρησης με την Ουντινέζε.
Σοκ! Θρήνος! Ένα χρόνο μετά περισσότεροι από 10 χιλιάδες άνθρωποι μαζεύτηκαν στην piazza Santa Croce, στο άγαλμα του Δάντη, για να αποτίνουν φόρο τιμής στον αιώνιο αρχηγό. Η για πάντα μισητή αντίπαλος Γιουβέντους πέταξε με τσάρτερ από Αγγλία προκειμένου να παρευρεθεί. Ο Τζίτζι Μπουφόν ήταν ο πρώτος που εμφανίστηκε και η «ασπρόμαυρη» αποστολή καταχειροκροτήθηκε από όλους.
Στις 17 Μαρτίου 2024 ήταν προγραμματισμένη η αναμέτρηση Αταλάντα – Φιορεντίνα. Το ματς αναβλήθηκε (έχει οριστεί για 02/06 στο κουπόνι ΟΠΑΠ), καθώς λίγες ώρες πριν από την πρώτη σέντρα ο γενικός διευθυντής των «Βιόλα» Τζο Μπαρόνε υπέστη έμφραγμα, για να καταλήξει δύο ημέρες αργότερα στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν.
Ο χαμός του βύθισε στο πένθος την ομάδα, που ορκίστηκε επιτυχίες αφιερωμένες στη μνήμη του.
Ο αρχιτέκτονας
Γεννημένος στην Καρλσρούη της Γερμανίας στις 10 Δεκεμβρίου 1977, ο Βιτσέντσο Ιταλιάνο ξεκίνησε την καριέρα του ως ποδοσφαιριστής το 1994 στην Τράπανι, συνδέοντας το όνομά του ως παίκτης κυρίως με τις ομάδες της Βερόνα, την Ελλάς και την Κιέβο. Αγωνιζόταν στον χώρο του κέντρου και ολοκλήρωσε την καριέρα του καταγράφοντας 410 συμμετοχές και 40 γκολ.
Το ταξίδι του ως προπονητής ξεκίνησε το 2014 ως βοηθός στον πάγκο της Βενέτσια. Ακολούθησαν οι Νέοι της Λουπαρένσε, Βιγκοντίνα, Αρτσινιάνο, Τράπανι, μία διετία στη Σπέτσια και το καλοκαίρι του 2021 στη ζωή του ήρθε η Φιορεντίνα.
Η πρώτη φράση την ημέρα γνωριμίας του με τα «παιδιά» που κάθονται στο πέταλο του «Αρτέμιο Φράνκι» ήταν πως μεγάλη του επιθυμία είναι να φέρει τη Φιορεντίνα ξανά στην Ευρώπη. Με πολλή δουλειά και μπόλικο πάθος έχτισε κάτι ακόμα πιο σπουδαίο.
Ο αρχικός στόχος επετεύχθη από την πρώτη κιόλας χρονιά στον πάγκο, για να μετρήσει στις επόμενες δύο τρεις τελικούς, οι δύο από αυτούς μάλιστα ευρωπαϊκοί! Δύο παρουσίες σε τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης στις πρώτες ισάριθμες χρονιές συμμετοχής στην Ευρώπη είναι κάτι που έχουν πετύχει μόνο οι Μαρτσέλο Λίπι και Φάμπιο Καπέλο.
Ο πρώτος (με τη Γιουβέντους) ηττήθηκε στον τελικό του Κυπέλλου Uefa της σεζόν 1994-95, για να κατακτήσει την επόμενη το Τσάμπιονς Λιγκ. Ο δεύτερος (με τη Μίλαν) αρχικά γνώρισε την ήττα στον τελικό της κορυφαίας διασυλλογικής διοργάνωσης της σεζόν 1992-93, κατακτώντας το Κύπελλο με τα μεγάλα αυτιά δώδεκα μήνες μετά.
Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί ο κύκλος του Ιταλού προπονητή στον πάγκο των «Βιόλα» ολοκληρώνεται το καλοκαίρι, με τις δύο πλευρές να συνεχίζουν σε δρόμους χωριστούς.
Προτεραιότητες
Βασικός στόχος της Φιορεντίνα (δεύτερη πλουσιότερη ομάδα στην Ιταλία μετά την Κόμο), είναι οι τίτλοι. Η διοίκηση θεωρεί πως η ιστορία καταγράφει τους νικητές (και δεν έχει άδικο). Τα βιβλία λοιπόν μπορεί να γράψουν πως η Φιορεντίνα τερμάτισε 2η, 3η, 4η κτλ, ελάχιστοι όμως θα μείνουν σε αυτό. Ένα τρόπαιο όμως το θυμούνται (οι περισσότεροι) για πάντα.
Η Αταλάντα ας πούμε για παράδειγμα – που αποτελεί ένα πρότζεκτ που προσφέρεται για θαυμασμό αλλά και μελέτη – αντιγραφή – είχε ως βασικό στόχο στη σεζόν ένα «εισιτήριο» για το Τσάμπιονς Λιγκ της επόμενης περιόδου. Το να μπουν χρήματα στα ταμείο θεωρείται θεμελιώδες για την εξέλιξη του πλάνου. Οι τελικοί Κυπέλλου και Γιουρόπα προέκυψαν στην πορεία. Θα διεκδικήσει τα τρόπαια, αυτό που καίει – έκαιγε όμως είναι το.. χρήμα!
Επιστρέφουμε στη Φιορεντίνα. Φιναλίστ πέρσι σε Κύπελλο Ιταλίας και Κόνφερενς Λιγκ. Μέτρησε 0/2 χάνοντας από Ίντερ και Γουέστ Χαμ αντίστοιχα. Το γεγονός πως πέρσι έφτασε (δις) στην πηγή, αλλά δεν ήπιε νερό, δημιούργησε ακόμα μεγαλύτερη δίψα. Η «συνταγή» – όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα πέρσι – άρεσε και έτσι διατηρήθηκε.
Το πρωτάθλημα πέρασε σε δεύτερη μοίρα, με το βάρος να πέφτει στα νοκ άουτ. Στο Κύπελλο η διαδρομή ολοκληρώθηκε στα ημιτελικά, με την Αταλάντα να αποδεικνύεται αξεπέραστο εμπόδιο στο livescore. Όλες οι δυνάμεις κατά συνέπεια συγκεντρώθηκαν στα της Ευρώπης, με τους κόπους να ανταμείβονται.
Σύστημα, προσέγγιση, παίκτες
Η Φιορεντίνα συγκριτικά με πέρσι έχασε πολύτιμες μονάδες (τον στόπερ Ίγκορ, τον μέσο Άμραμπατ, τον επιθετικό Γιόβιτς, τον εξτρέμ Καμπράλ), ωστόσο φρόντισε να καλύψει τα κενά. Αυτό που δεν άλλαξε είναι η προσέγγιση.
Το 4-2-3-1 δεν αλλάζει ποτέ και για κανέναν λόγο! Όπως και η επιθετική διάθεση – φιλοσοφία. Οι «Βιόλα» παίζουν για να κερδίσουν τον αντίπαλο και όχι για να καταστρέψουν το παιχνίδι του. Δεν γνωρίζουν τι σημαίνει σκοπιμότητα. Πολλές φορές θα τους παρακολουθήσει κάποιος να πιέζουν ψηλά με την άμυνα στη σέντρα ενώ κερδίζουν οριακά και το ματς πλησιάζει στο τέλος του!
Σε μία προσπάθεια να συμμαζέψει λίγο τα πράγματα στα μετόπισθεν βρίσκοντας μεγαλύτερη ισορροπία, αλλά και περισσότερα πατήματα στην αντίπαλη περιοχή, ο Ιταλιάνο επιστράτευσε ένα «τρικ» από τον Ιανουάριο και μετά.
Την τριάδα πίσω από τον επιθετικό αποτελούσαν τα δύο εξτρέμ στα πλάγια και ο Μποναβεντούρα σε ρόλο δεκαριού. Πέρασε λοιπόν τον τελευταίο σαν 8άρι (συνήθως στο πλάι του Μαντραγκόρα) και τοποθέτησε πίσω από τον επιθετικό τον Μπελτράν, ο οποίος είναι.. επιθετικός! Ο Αργεντινός ήρθε το καλοκαίρι από τη Ρίβερ, με τη Φιόρε να τον «κλέβει» μέσα από τα χέρια της Ρόμα, έως τα Χριστούγεννα όμως δεν είχε καθιερωθεί ως βασικός. Μέχρι που άλλαξε ρόλο.
Κορυφαίος παίκτης της ομάδας ο εξτρέμ Νικό Γκονζάλες, ο οποίος κινείται από τη δεξιά πλευρά. Δύναμη της Φιορεντίνα τα άκρα. Οι μπακ έχουν μεγάλη συμμετοχή στην ανάπτυξη και τη δημιουργία. Παίρνουν όλη την πλευρά και φτάνουν μέχρι τα αντίπαλα καρέ. Πατούν περιοχή και επιτρέπουν στα εξτρέμ ή να γεμίσουν τη μεγάλη περιοχή ή να απλωθούν περιμετρικά αυτής παίρνοντας θέση για σουτ. Τόσο ο Μπιράγκι (κυρίως) από τα αριστερά, όσο και ο Ντοντό από τα δεξιά.
Είναι επίσης μία ομάδα που σουτάρει πολύ. Με όλους τους παίκτες. Και το κάνει καλά. Ειδικά τα χαφ δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μπορέσουν να ρολάρουν και να βρεθούν με φάτσα στο τέρμα διότι σε αυτή την περίπτωση ο Τζολάκης θα έχει ιδιαίτερα δύσκολο έργο.
Επιπλέον η Φιορεντίνα σκοράρει ιδιαίτερα συχνά από στημένες φάσεις και κυρίως από κόρνερ, με τα στόπερ να είναι ικανότατα στο ψηλό παιχνίδι και στις δύο περιοχές.
Οι αδυναμίες
Όπως αναφέραμε στις πιο πάνω γραμμές, οι «Βιόλα» είναι ένα φύσει επιθετικό σύνολο. Αυτό πλήρωσαν και στους δύο χαμένους τελικούς της περσινής σεζόν. Οι ανισορροπίες που παρουσιάζονται μεταξύ των γραμμών είναι σημαντικές και μπορεί να προκύψουν σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο του αγώνα.
«Αγκάθι» πως σκοράρουν λιγότερο από όσο θα έπρεπε βάσει του πόσο δημιουργούν. Ρόλο σε αυτό παίζει και το γεγονός πως λείπει ο κλασικός επιθετικός περιοχής. Αν στο «9» υπήρχε ένας παίκτης με τα χαρακτηριστικά του Ζιρού η παραγωγικότητα θα εκτοξευόταν. Δεν υπάρχει όμως, αφού ούτε ο Ενζολά, ούτε ο Μπελότι – ο οποίος ήρθε τον Ιανουάριο και πήρε φανέλα βασικού σπίτι του – είναι τέτοιοι, καθώς διακρίνονται κυρίως για τη δύναμη και την ταχύτητά τους.
Μεγαλύτερη «πληγή» των «μωβ» η γρήγορη μεταφορά της μπάλας από το μισό του αντιπάλου στο δικό της μισό. Οι επιστροφές της είναι προβληματικές και η άμυνα ευάλωτη στην κόντρα.
Βασικοί άξονες του Ολυμπιακού στα παιχνίδια με Φερεντσβάρος, Μακάμπι, Φενέρμπαχτσέ και Άστον Βίλα (στο απόλυτο) τα οποία όσο ο βαθμός δυσκολίας ανέβαινε αυξάνονταν, ήταν: «μικρό κράτημα της μπάλας», «ανάπτυξη με λίγες πάσες», «γρήγορες μεταβιβάσεις και μεταφορά παιχνιδιού από το ένα μισό στο άλλο», «αποτελεσματικότητα».
Εμφανές πως τα δυνατά σημεία των Πειραιωτών, «κουμπώνουν» ιδανικά στις αδυναμίες της Φιορεντίνα. Μπορεί οι Ιταλοί να προβάλουν ως το μεγάλο όνομα του τελικού, στα δικά μου μάτια όμως κάθε άλλο παρά φαβορί θα πρέπει να θεωρούνται. Σίγουρα όχι σε βαθμό που να μην επιτρέπει ελπίδα για το όνειρο μίας επιτυχίας όμοια της οποίας το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν έχει ζήσει.
