Η Εθνική μας ομάδα έφτασε πολύ κοντά στην τελική φάση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Πιο κοντά δεν γινόταν. Στον ημιτελικό των πλέι οφ διέσυρε με 5-0 το Λουξεμβούργο και έπαιξε σε μια (τελευταία) ζαριά την πρόκριση κόντρα στη Γεωργία. Το 0-0 σφράγισε τις προσπάθειες των ποδοσφαιριστών σε κανονική διάρκεια και παράταση, με τις ομάδες να οδηγούνται στα πέναλτι. Εκεί, οι γηπεδούχοι (στην Τιφλίδα έγινε το ματς) αποδείχθηκαν πιο εύστοχοι, πιο ψύχραιμοι αν θέλετε, και πήραν το εισιτήριο, αφήνοντας την ελληνική ομάδα με την πίκρα του αποκλεισμού.
Χάσαμε, έτσι, την ευκαιρία να δώσουμε το «παρών» σε 5η διοργάνωση. Ας δούμε τι κατάφερε η Εθνική μας τις 4 προηγούμενες φορές που βρέθηκε σε τελική φάση και, βέβαια, να θυμηθούμε ξανά το έπος του 2004.
Όλες οι συμμετοχές της Εθνικής Ελλάδος σε τελική φάση Euro
Μέχρι το 1980, η Εθνική μας δεν είχε ακόμα γευτεί τη χαρά της συμμετοχής σε ένα σπουδαίο τουρνουά. Εκείνο το καλοκαίρι όμως πήρε το «βάπτισμα του πυρός», με τη συνέχεια να είναι ακόμα καλύτερη. Μπορεί να χρειάστηκαν 24 χρόνια για να έρθει η δεύτερη συμμετοχή, αλλά άξιζε τον κόπο.
Το θαύμα του 2004 παραμένει μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις τόσο στο στοίχημα όσο και στην ιστορία του παγκόσμιου αθλητισμού, με τις προηγουμένες διοργανώσεις του 2008 και του 2012 να επιβεβαιώνουν τη δυναμική της «γαλανόλευκης» πριν από μία δεκαετία.
Η πρώτη συμμετοχή της Εθνικής Ελλάδος σε Euro
Το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα στο ποδόσφαιρο μπορεί να μην έχει τη συχνή παρουσία της Εθνικής μπάσκετ ή τα μετάλλια της Εθνικής πόλο, αλλά μετά τον θρίαμβο του 2004 γράφτηκε για πάντα στο πάνθεον του ελληνικού αθλητισμού.
Παράλληλα, πρωταγωνίστησε σε μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις που έχουν γίνει ποτέ στον παγκόσμιο αθλητισμό. Εντούτοις, πριν από τη χρονιά ορόσημο για τον «βασιλιά των σπορ» στη χώρα μας, είχε συμβεί μια άλλη έκπληξη.
Πώς να μην χαρακτηρίσεις έκπληξη το γεγονός της πρόκρισης σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος όταν έρχεται απέναντι σε ένα μεγαθήριο όπως η Σοβιετική Ένωση και μια σπουδαία ποδοσφαιρική σχολή όπως η Ουγγαρία;
Η ταλαντούχα φουρνιά που διαχειρίστηκε ο αείμνηστος Αλκέτας Παναγούλιας ολοκλήρωσε τις υποχρεώσεις της στον έκτο όμιλο, τερματίζοντας μπροστά από Ουγγαρία, Φινλανδία και Σοβιετική Ένωση, μετρώντας τρεις νίκες, μία ισοπαλία και δύο ήττες (η νίκη τότε έδινε δύο βαθμούς).
Το πιο καθοριστικό γκολ εκείνης της προκριματικής φάσης και ένα από τα σημαντικότερα για το ελληνικό ποδόσφαιρο σημείωσε ο Τάκης Νικολούδης στις 12 Σεπτεμβρίου του 1979 στο «Απόστολος Νικολαΐδης». Η Εθνική μας επικράτησε των Σοβιετικών με 1-0 και εξασφάλισε το εισιτήριο για την πρώτη ελληνική συμμετοχή σε Euro που έγινε επί ιταλικού εδάφους (11-22 Ιουνίου 1980).
Σε αυτήν, συμμετείχαν συνολικά οκτώ ομάδες, με την κληρωτίδα να στέλνει την Εθνική μας στον πρώτο όμιλο, απέναντι σε Δυτική Γερμανία, Τσεχοσλοβακία και Ολλανδία. Η αρχή έγινε κόντρα στους «οράνιε», οι οποίοι μετά από ένα ισορροπημένο ματς επικράτησαν δύσκολα με 1-0.
Ακολούθησε το πρώτο τέρμα για τη χώρα μας σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, με τον Νίκο Αναστόπουλο να ισοφαρίζει το ματς με τους Τσεχοσλοβάκους, προτού οι ποιοτικότεροι αντίπαλοί μας κερδίσουν εύκολα με 3-1 στο livescore.
Το καλύτερο όμως το είχε κρατήσει η ομάδα του Παναγούλια για το τέλος, καθώς με αυταπάρνηση κράτησε τους παίκτες της Δυτικής Γερμανίας στη «λευκή» ισοπαλία, με τη 17η Ιουνίου του 1980 να μνημονεύεται μέχρι την πρώτη μας παρουσία σε Παγκόσμιο Κύπελλο (1994) ως η κορυφαία στιγμή του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος.
Το ιστορικό 2004 – Η χρονιά του Πειρατικού
Μέχρι το «χρυσό» καλοκαίρι του 2004, θεωρούμασταν ένα κράτος με μικρή παρουσία στον αθλητικό τομέα και σίγουρα το ποδόσφαιρο δεν είχε να επιδείξει κάτι αξιοθαύμαστο σε επίπεδο Εθνικής ομάδας.
Εκείνος ο Ιούνιος και ο Ιούλιος (12/6-4/7) του ίδιου έτους δεν θα ξεχαστούν ποτέ, καθώς μας έβαλαν σε μια μικρή λίστα χωρών, από την οποία απουσιάζει για παράδειγμα η Αγγλία. Με καθοδηγητή τον Ότο Ρεχάγκελ, εξασφαλίστηκε αρχικά η πρόκριση στα γήπεδα της Πορτογαλίας μετά από την πρωτιά σε έναν ιδιαίτερα δύσκολο όμιλο.
Το εμπόδιο της Ισπανίας και της Ουκρανίας δεν ήταν χαμηλό, ενώ δεν είχαμε φτάσει ακόμα στο επίπεδο να θεωρούμε τις νίκες επί της Αρμενίας και της Βόρειας Ιρλανδίας ως «εκ των ων ουκ άνευ». Το ξεκίνημα μάλιστα στην προκριματική φάση δεν ήταν το καλύτερο, καθώς η «γαλανόλευκη» ηττήθηκε εντός έδρας από τη «φούρια ρόχα» και στο Κίεβο από την παρέα του Σεφτσένκο.
Η συνέχεια όμως στα πλαίσια του έκτου ομίλου ήταν ονειρική, με αποκορύφωμα το σπουδαίο διπλό στη Σαραγόσα με τέρμα του Στέλιου Γιαννακόπουλου, αλλά και την εντός έδρας νίκη επί της Ουκρανίας με γκολ του Χαριστέα στο 86ο λεπτό.
Παρ’ όλα αυτά, το ματς με το οποίο το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα τσέκαρε το εισιτήριο για την Πορτογαλία ήταν αυτό με τη Βόρεια Ιρλανδία στις 11 Οκτωβρίου του 2003. Στο κατάμεστο «Απόστολος Νικολαΐδης», ο Βασίλης Τσάρτας εκτέλεσε εύστοχα το πέναλτι που κέρδισε ο Ζήσης Βρύζας και ανάγκασε τους Έλληνες φιλάθλους να ασχοληθούν ξανά με την Εθνική.
Αυτό όμως που έγινε οκτώ μήνες αργότερα δεν μπορούσε κανείς να το φανταστεί, ούτε καν οι στοιχηματικές εταιρίες. Ο όμιλος με Πορτογαλία, Ισπανία και Ρωσία δεν επέτρεπε αισιοδοξία, με τον βασικό στόχο να είναι η πρώτη νίκη σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.
Αυτή ήρθε πάντως στην πρεμιέρα της διοργάνωσης, με τους Γιώργο Καραγκούνη και Άγγελο Μπασινά να «πληγώνουν» τους διοργανωτές (2-1) και το «Πειρατικό» να αρχίζει να κάνει αισθητή την παρουσία του. Τέσσερις μέρες μετά ήταν ο Άγγελος Χαριστέας αυτός που βρήκε δίχτυα, με την Ισπανία να μην καταφέρνει να πάρει τη νίκη σε μια αναμέτρηση όπου ήταν το αδιαφιλονίκητο φαβορί (1-1).
Το τελευταίο ματς του ομίλου ήταν θεωρητικά το πιο βατό, αλλά εντέλει αυτό προκάλεσε «εγκεφαλικά» στους Έλληνες. Η αδιάφορη Ρωσία προηγήθηκε 2-0 μόλις στο 17ο λεπτό και τα… φίδια του αποκλεισμού άρχισαν να «ζώνουν» τον Ρεχάγκελ και τους παίκτες του. Τότε όμως εμφανίστηκε ο Βρύζας που μείωσε στο τελικό 2-1 και έστειλε την Εθνική μας στα νοκ άουτ.
Η υπέρβαση είχε ήδη γίνει και πλέον δεν υπήρχε καθόλου άγχος. Ανέκαθεν, η έλλειψη άγχους βοηθάει τα αουτσάιντερ να κάνουν την έκπληξη και αυτό έγινε και στα γήπεδα της Πορτογαλίας. Η πρώτη Εθνική που το αισθάνθηκε αυτό στο πετσί της ήταν η Γαλλία του Ζινεντίν Ζιντάν, του Τιερί Ανρί και του Κλοντ Μακελελέ.
Ο Θοδωρής Ζαγοράκης εξέθεσε τον Βιθέντε Λιζαραζού και ο Χαριστέας «εκτέλεσε» τον Φαμπιάν Μπαρτέζ για το 1-0, που έστειλε το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα στον δρόμο της έτερης έκπληξης του τουρνουά.
Η Τσεχία, με μπροστάρηδες του Πάβελ Νέντβεντ, Τόμας Ροσίτσκι και Γιαν Κόλερ, έθεσε ως στόχο τον τελικό, αλλά ο «Κολοσσός» είχε διαφορετική άποψη. Ο Τραϊανός Δέλλας σημείωσε το 1-0 στο τελευταίο λεπτό του πρώτου ημιχρόνου της παράτασης και έριξε τους Τσέχους στο καναβάτσο, με το τελευταίο εμπόδιο πριν τον θρίαμβο να είναι η διοργανώτρια.
Η Πορτογαλία του Κριστιάνο Ρονάλντο ήθελε να πάρει εκδίκηση για την ήττα της πρεμιέρας, αλλά είχε υπολογίσει χωρίς την αθάνατη ελληνική ψυχή. Ο Άγγελος Χαριστέας πέτυχε το πιο σημαντικό γκολ του ελληνικού ποδοσφαίρου και έστειλε όλους τους Έλληνες «στον έβδομο ουρανό». Ήταν πλέον αλήθεια. Η Ελλάδα ήταν Πρωταθλήτρια Ευρώπης!
Η συμμετοχή που θέλουμε να ξεχάσουμε
Αν υπάρχει μια κατάρα που κατατρέχει πολλές πρωταθλήτριες διοργανώσεων Εθνικών ομάδων, αυτή είναι: Η προηγούμενη θριαμβεύτρια να μην περνάει τη φάση των ομίλων του επόμενου τουρνουά. Κάτι ανάλογο βίωσε και το σύνολο του Ότο Ρεχάγκελ το 2008.
Για να φτάσει όμως στα γήπεδα της Αυστρίας και της Ελβετίας, όφειλε να εξασφαλίσει την πρόκριση από τα προκριματικά. Η κληρωτίδα δεν ήταν με το μέρος της, καθώς την «οδήγησε» να αντιμετωπίσει την Τουρκία, τη Νορβηγία, τη Βοσνία, τη Μολδαβία, την Ουγγαρία και τη Μάλτα.
Τα προγνωστικά ήθελαν την Εθνική μας να δυσκολεύεται, αλλά η πραγματικότητα ήταν τελείως διαφορετική. Με δέκα νίκες, μία ισοπαλία, μόλις ήττα και τέρματα 25-10, τερμάτισε στην πρώτη θέση του τρίτου ομίλου, ενώ αποκορύφωμα της εξαιρετικής πορείας της ήταν το πέρασμα από την Κωνσταντινούπολη (17 Οκτωβρίου 2007) με τέρμα του Γιάννη Αμαναντίδη.
Στην τελική φάση (7-29 Ιουνίου) όμως τα πράγματα αποδείχθηκαν πολύ πιο δύσκολα. Στα πλαίσια του τέταρτου γκρουπ, αντιμετώπισε ξανά την Ισπανία και τη Ρωσία, ενώ στη θέση της Πορτογαλίας του 2004 ήταν η Σουηδία. Αυτή τη φορά πάντως δεν εξελίχθηκαν όλα ιδανικά, όπως τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
Στην πρώτη αγωνιστική η ομάδα του Ότο Ρεχάγκελ αντιμετώπισε τη Σουηδία του Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, με τους Σκανδιναβούς να εκμεταλλεύονται τα αμυντικά λάθη των παικτών μας, πανηγυρίζοντας με τελικό σκορ 2-0.
Τέσσερις μέρες αργότερα, το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα προσπάθησε να διατηρήσει ζωντανό το όνειρο της πρόκρισης στα νοκ άουτ, αλλά η Ρωσία κέρδισε με 1-0 και επικύρωσε πως η «βασίλισσα» του 2004 όφειλε να δώσει τα σκήπτρα της σε άλλη χώρα.
Αυτή ήταν η Ισπανία, η οποία στο τελευταίο ματς του ομίλου επικράτησε της Εθνικής μας με 2-1, με τον Άγγελο Χαριστέα να πετυχαίνει το μοναδικό τέρμα στα γήπεδα της Αυστρίας και της Ελβετίας και τη γενιά του 2004 να καλείται να δεχθεί «μετάγγιση» από νέους ποδοσφαιριστές προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμετοχή στο Euro του 2012, μία διοργάνωση στην οποία υπήρχε πληθώρα από στοιχηματικές προσφορές.
Η τελευταία συμμετοχή της Ελλάδας σε Euro
Μέχρι σήμερα, η τελευταία παρουσία της Εθνικής μας σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος ήταν το καλοκαίρι του 2012. Ο Φερνάντο Σάντος είχε διαδεχθεί τον Ότο Ρεχάγκελ στην άκρη του πάγκου και πλην του Γιώργου Καραγκούνη και του Κώστα Κατσουράνη, δεν υπήρχαν άλλοι ποδοσφαιριστές που να ανήκαν στους πρωτεργάτες του έπους στην Πορτογαλία.
Όσον αφορά τα προκριματικά, η Ελλάδα συμμετείχε ξανά στον «γούρικο» έκτο όμιλο αντιμετωπίζοντας αυτή τη φορά την Κροατία, το Ισραήλ, τη Λετονία, τη Γεωργία και τη Μάλτα. Η εξασφάλιση της πρώτης θέσης και της απευθείας πρόκρισης εξελίχθηκε σε θρίλερ, καθώς η Εθνική μας μονομάχησε μέχρι τέλους με την Κροατία.
Το θριαμβευτικό 2-0 στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» επί της παρέας του Λούκα Μόντριτς στην προτελευταία αγωνιστική και το διπλό στην Τιφλίδα (ξανά 11 Οκτωβρίου, όπως πριν το Euro του 2004) με 2-1 αρκούσαν για να τσεκαριστεί το εισιτήριο για την τρίτη διαδοχική παρουσία της Εθνικής μας σε τελική φάση Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος.
Το τουρνουά το 2012 πραγματοποιήθηκε στα γήπεδα της Πολωνίας και της Ουκρανίας από την 8η μέρα του Ιουνίου μέχρι την 1η μέρα του Ιουλίου. Σε αυτό, οι παίκτες του Φερνάντο Σάντος βρήκαν στον δρόμο τους ομάδες που είναι ταυτισμένες με το έπος του 2004.
Η πορεία πάντως ξεκίνησε όπως στον θρίαμβο της Πορτογαλίας, καθώς η πρεμιέρα την έφερε αντιμέτωπη με τη διοργανώτρια Πολωνία. Το γκολ του Δημήτρη Σαλπιγγίδη χάρισε τον πολύτιμο βαθμό (1-1), αλλά τη δεύτερη αγωνιστική οι Τσέχοι τιμώρησαν κάθε λάθος των διεθνών μας, για να επικρατήσουν με 2-1 στο Βρότσλαβ.
Πλέον, τα πάντα θα παίζονταν στη Βαρσοβία, με το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα να θέλει μόνο τη νίκη απέναντι στη Ρωσία. Μετά από μια τρομερή εμφάνιση, το τέρμα του Γιώργου Καραγκούνη χάρισε τη σπουδαία πρόκριση στη φάση των «16».
Εκεί, το έργο ήταν δυσκολότερο, καθώς το εμπόδιο της Γερμανίας φάνηκε πολύ υψηλό. Σαμαράς και Σαλπιγγίδης βρήκαν τον δρόμο προς τα δίχτυα, αλλά τα «πάντσερ» σκόραραν συνολικά τέσσερις φορές, για να βάλουν φρένο στην Εθνική μας και από τότε να μας αφήνουν με την… καψούρα της παρουσίας σε ένα Euro.
Η Εθνική Ελλάδος στο Euro 2024
Τα τελευταία χρόνια το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα πέρασε ξανά στη φάση της ανυποληψίας και του ελάχιστου ενδιαφέροντος από τους φιλάθλους, που έβλεπαν Νησιά Φερόε, Αρμενία και άλλες αδύναμες ομάδες να «ασελγούν» επί ενός περιφερόμενου θιάσου.
Η τωρινή φουρνιά ωστόσο είναι διαφορετική, καθώς η παρουσία της στο Nations League αλλά και τα πρόσφατα προκριματικά του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος «προκάλεσαν» την ελπίδα ότι οι εκπρόσωποι του ελληνικού ποδοσφαίρου μπορούν να βρεθούν για πέμπτη φορά σε τελική διοργάνωση Euro.
Τελικά, δεν τα καταφέραμε. Η προσπάθεια όμως έγινε, οι βάσεις μπήκαν και περιμένουμε τα επόμενα χρόνια να βρεθούμε ξανά σε τελική φάση ευρωπαϊκής διοργάνωσης. Το καλοκαίρι αυτό θα είναι γεμάτο πίτσα, μπίρα, πολλή μπάλα στο πρόγραμμα TV καθώς και μπόλικα euro 2024 προγνωστικά έστω κι αν το ελληνικό ποδόσφαιρο δεν θα εκπροσωπηθεί στα γήπεδα της Γερμανίας.
