Η πρώτη εκλογική αναμέτρηση της 21ης Μαΐου δεν ανέδειξε αυτοδύναμη κυβέρνηση, ωστόσο ήταν από τις πιο ενδιαφέρουσες των τελευταίων δεκαετιών. Τα εντυπωσιακά αποτελέσματα προκάλεσαν ποικίλες αντιδράσεις, οδήγησαν σε αντιπαραθέσεις τα επιτελεία των κομμάτων και ξεκίνησαν μια διαδικασία ανασυγκρότησης ενόψει των επαναληπτικών εκλογών, που θα διεξαχθούν στις 25 Ιουνίου. Πάμε πρώτα να δούμε τι έβγαλε η κάλπη την 21η Μαΐου και κατόπιν να δούμε τις δυναμικές που αναπτύσσονται.
ΚΟΜΜΑ | ΠΟΣΟΣΤΟ | ΕΔΡΕΣ |
ΝΔ | 40,79% | 146 |
ΣΥΡΙΖΑ | 20,07% | 71 |
ΠΑΣΟΚ | 11,45% | 41 |
ΚΚΕ | 7,23% | 26 |
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ | 4,45% | 16 |
Τα συμπεράσματα
Αναμφισβήτητα, κυρίαρχος των πρώτων εκλογών η Νέα Δημοκρατία. Όχι μόνο δεν σημείωσε πτώση σε σχέση με τις εκλογές του 2019, αλλά σε μια τόσο δύσκολη 4ετία, κατάφερε να αυξήσει το ποσοστό της: είχε 39,85% πριν από 4 χρόνια.
Μια επιτυχία που ασφαλώς φέρνει τη σφραγίδα του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος συσπείρωσε στον απόλυτο σχεδόν βαθμό τους ψηφοφόρους του κόμματός του, ειδικά τις τελευταίες ημέρες πριν από τις εκλογές. Επωφελήθηκε, δε, και από τις αστοχίες του ΣΥΡΙΖΑ, κατά γενική παραδοχή.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν η μεγάλη απογοήτευση της πρώτης κάλπης. Το 20,07% προκάλεσε τριγμούς στην Κουμουνδούρου, ο Αλέξης Τσίπρας ανέλαβε την ευθύνη, ωστόσο ερωτηματικό παραμένει τι οδήγησε σε τούτη την πανωλεθρία. Ο στόχος από εδώ και στο εξής είναι να «επιστρέψουν» οι ψηφοφόροι που αναζήτησαν αλλού πολιτική στέγη, κάτι βέβαια που δείχνει εξαιρετικά δύσκολο.
Σε γιορτινή διάθεση το ΠΑΣΟΚ, καθώς οι δημοσκοπήσεις το έφερναν λίγο κάτω από τη… βάση, όμως με ένα εντυπωσιακό ντεμαράζ συγκέντρωσε 11,45% και δικαίως η Χαριλάου Τρικούπη βγήκε στους δρόμους να πανηγυρίσει. Από την άλλη, βέβαια, ο δρόμος μέχρι να καταστεί ξανά το ΠΑΣΟΚ μια πολιτική δύναμη εξουσίας είναι μακρύς και ανηφορικός. Ο Νίκος Ανδρουλάκης κατέστησε σαφές ότι στις 25 Ιουνίου το Κίνημα Αλλαγής πρέπει να ανεβάσει κι άλλο τα ποσοστά του και -γιατί όχι;- να ξεπεράσει τον ΣΥΡΙΖΑ!
Χαρές είχε και ο Περισσός. Ο τίμιος και ξεκάθαρος προεκλογικός αγώνας του ΚΚΕ αποτυπώθηκε το βράδυ των εκλογών, δίνοντας στο Κομμουνιστικό Κόμμα ένα πολύ σεβαστό ποσοστό, ασφαλώς καλύτερο από τις εκτιμήσεις των δημοσκόπων, που το έφερναν πέριξ του 6%. Ο Δημήτρης Κουτσούμπας κατάφερε να πείσει ένα μεγάλο κομμάτι της εκλογικής βάσης, χρησιμοποιώντας ευθύ και «λαϊκό» λόγο.
Στη Βουλή (πεντακομματική, προς το παρόν) μπήκε και η Ελληνική Λύση. Ξεπέρασε πιο εύκολα απ’ ό,τι υπολόγιζαν όλοι την τρικυμία με την αποπομπή πρωτοκλασάτων στελεχών και έφτασε στην κάλπη με αυτοπεποίθηση. Ο Κυριάκος Βελόπουλος πιστώνεται αυτή την επιτυχία και βάζει πιο ψηλά πλέον τον πήχη.
Οι διερευνητικές εντολές
Σε χρόνο dt (μέσα σε μόλις δύο ημέρες) λύθηκε το θέμα με τις διερευνητικές εντολές. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, σε περίπτωση που δεν επέλθει αυτοδυναμία, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας δίνει το δικαίωμα στα τρία πρώτα κόμματα να συμπράξουν και αν βρεθεί πεδίο συνεργασίας, να σχηματίσουν κυβέρνηση. Κάτι τέτοιο δεν κατέστη εφικτό, άλλωστε είχε ξεκαθαριστεί και προεκλογικά ότι ουδείς μπορεί να συμμαχήσει με κάποιον άλλον.
Τα μικρότερα κόμματα
Οι εκπλήξεις στα αποτελέσματα των εκλογών δεν σταμάτησαν μόνο στα ποσοστά των δύο πρώτων κομμάτων και στη διαφορά των 20 μονάδων που είχαν μεταξύ τους. Το πρωτοεμφανιζόμενο κόμμα ΝΙΚΗ, με επικεφαλής τον Δημήτρη Νατσιό, κατάφερε να φτάσει στο 2,92 και έμεινε εκτός Βουλής στις… λεπτομέρειες. Όπως και η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου. Στις αρχές Μαΐου τα γκάλοπ την έφερναν κοντά στο 1% και μέσα σε τρεις εβδομάδες εκτοξεύτηκε στο 2,89%, ήτοι 170.000 ψήφοι!
Μεγάλο σοκ για τον Γιάνη Βαρουφάκη το 2,63% που τον αφήνει εκτός Βουλής. Ο ίδιος μίλησε για προσωπική αποτυχία, ωστόσο έριξε την ευθύνη κυρίως στον ΣΥΡΙΖΑ που «ενταφίασε την απλή αναλογική, με αποτέλεσμα να αναδυθεί αυτό το απίστευτο τσουνάμι, το μέτωπο της συντήρησης».
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΔΩ
Τι αλλάζει στις 25 Ιουνίου
Ας δούμε τώρα κάποια νέα δεδομένα ενόψει των νέων εκλογών. Καταρχάς, θα διεξαχθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής. Τι σημαίνει αυτό; Οτι το πρώτο κόμμα μπορεί να λάβει μπόνους έως και 50 έδρες.
Επίσης, οι βουλευτές δεν θα προκύψουν με σταυρό προτίμησης, αλλά με βάση τη λίστα των υποψηφίων που θα καταρτίσουν τα κόμματα. Με απλά λόγια, θα ψηφίσουμε μόνο κόμμα, όχι βουλευτές, άρα μέσα στα παραβάν δεν θα υπάρχει στυλό.
Στις νέες εκλογές αναμένεται να προστεθούν περίπου 7.000 νέοι ψηφοφόροι, όσοι δηλαδή έκαναν ετεροχρονισμένα την αίτηση για τις προηγούμενες.
Ο στόχος της αυτοδυναμίας
Η κουβέντα πλέον περιστρέφεται για το αν θα έχουμε νέα κυβέρνηση το βράδυ της 25ης Ιουνίου. Αν οι πρώτες εκλογές διεξάγονταν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής, η Νέα Δημοκρατία θα είχε 171 βουλευτές, επομένως δεν θα χρειαζόταν επαναληπτική διαδικασία. Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι σε περίπτωση που η ΝΔ επαναλάβει αυτό το +40% της 21ης Μαΐου και με δεδομένο ότι θα πάρει μπόνους πολλές έδρες (μέχρι 50 μάξιμουμ), τότε το πλέον πιθανό είναι να σχηματίσει κυβέρνηση, έχοντας την πλειοψηφία των εδρών. Πολλά όμως εξαρτώνται από το ποσοστό των κομμάτων που θα είναι εκτός Βουλής στις 25 Ιουνίου. Να σημειώσουμε λοιπόν ότι στις πρώτες εκλογές το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων ανήλθε στο 16%, κι αυτό διότι τρία κόμματα (ΝΙΚΗ, Πλεύση Ελευθερίας και ΜέΡΑ25) άγγιξαν το 3%, αλλά δεν το έφτασαν.
Τι σημαίνει αυτό; Οτι με ένα τέτοιο ποσοστό για τα εκτός Βουλής κόμματα, το πρώτο κόμμα μπορεί να πετύχει την αυτοδυναμία ακόμα και με 37,5%. Το ζητούμενο δηλαδή για τη ΝΔ είναι να προσεγγίσει το ποσοστό που πήρε στις πρώτες εκλογές, ώστε να συνεχίσει το κυβερνητικό της έργο. Και αντίστροφα, στόχος των κομμάτων της Αντιπολίτευσης είναι να ανακόψουν την πορεία της ΝΔ, αυξάνοντας τις δικές τους δυνάμεις.
ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΔ | |
Over 42,5% | 1.75 |
Under 42,5% | 2.00 |
ΣΥΡΙΖΑ εναντίον ΠΑΣΟΚ
Πέρα από τη μάχη της αυτοδυναμίας, το πολιτικό σκηνικό πάλλεται από την κόντρα του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ για το ποιος εκφράζει πιστότερα το προοδευτικό κίνημα. Αμέσως μετά τα αποτελέσματα της 21ης Μαΐου βγήκαν τα μαχαίρια ανάμεσα στα δύο κόμματα. Ο μεν Αλέξης Τσίπρας κατηγόρησε το ΠΑΣΟΚ ότι «πανηγύρισε την άνοδο της Δεξιάς», ο δε Νίκος Ανδρουλάκης χαρακτήρισε «μέγα χορηγό της ΝΔ τον Αλέξη Τσίπρα». Το σίριαλ αυτό θα έχει αρκετά επεισόδια όσο πλησιάζουμε προς τις δεύτερες εκλογές και οι πολιτικοί παρατηρητές επισημαίνουν ότι κάτι τέτοιο αποβαίνει προς όφελος του Κυριάκου Μητσοτάκη.
ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΥΡΙΖΑ | |
Over 18,0% | 1.75 |
Under 18,0% | 2.00 |
ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΑΣΟΚ | |
Over 12,75% | 1.87 |
Under 12,75% | 1.87 |
ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΚΕ | |
Over 7,25% | 1.85 |
Under 7,25% | 1.90 |
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΔΩ
Εύρος ποσοστού της ΝΔ
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι αποδόσεις για το εύρος του ποσοστού που θα λάβει η ΝΔ, άλλωστε αυτό θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την αυτοδυναμία ή όχι στις επερχόμενες εκλογές.
Στον παρακάτω πίνακα, μπορείτε να βρείτε τις αποδόσεις για το εύρος του ποσοστού της Νέας Δημοκρατίας, τη διαφορά μεταξύ ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ – ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ, ώστε να έχετε μια πλήρη εικόνα για το τι δείχνει η τάση, με βάση τις δημοσκοπήσεις και τη δυναμική των κομμάτων.
ΕΥΡΟΣ ΝΔ | |
36,98% – 39,36% | 3.27 |
39,37% – 41,75% | 2.25 |
41,76% – 44,14% | 2.75 |
44,15% – 46,53% | 6.00 |
ΔΙΑΦΟΡΑ ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ | |
ΝΔ -21,5% | 1.75 |
ΣΥΡΙΖΑ +21,5% | 1.95 |
ΔΙΑΦΟΡΑ ΝΔ – ΠΑΣΟΚ | |
ΝΔ -29,0% | 1.85 |
ΠΑΣΟΚ +29,0% | 1.85 |
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ | |
ΣΥΡΙΖΑ -5,0% | 1.85 |
ΠΑΣΟΚ +5,0% | 1.85 |
Πλεύση Ελευθερίας και Νίκη
Στις εκλογές του Μαΐου, η Πλεύση Ελευθερίας έκανε ένα εντυπωσιακό ντεμαράζ τις τελευταίες μέρες και οριακά δεν κατάφερε να εξασφαλίσει το πολυπόθητο 3,00% για να μπει στη Βουλή. Ωστόσο, τα νέα γκάλοπ φέρνουν το κόμμα της Ζωής Κωνσταντοπούλου ως «σίγουρο» για είσοδο στις ερχόμενες εκλογές, μάλιστα το ποσοστό του ενδέχεται να κυμανθεί από 4,00% και άνω!
Αντίστοιχες οι εκτιμήσεις και για τη Νίκη. Ένα ουσιαστικό νέο κόμμα, που εμφανίστηκε ξαφνικά στην πολιτική σκηνή και σε σύντομο χρονικό διάστημα ανέπτυξε μεγάλη δυναμική, με αποτέλεσμα να θεωρείται πλέον ως μια νέα (και υπολογίσιμη) δύναμη. Ο Δημήτρης Νατσιός και το επιτελείο του πέτυχαν υψηλά ποσοστά, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, και τώρα ετοιμάζονται να μπουν στη νέα Βουλή.
Από την άλλη βέβαια, και στα δύο κόμματα εμφανίστηκαν ρωγμές δύο εβδομάδες πριν από τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση και οι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι πιθανότατα θα υπάρξει συρρίκνωση και στα δύο, όχι όμως στον βαθμό που θα τα φέρει εκτός Βουλής.
ΠΟΣΟΣΤΟ ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ | |
Over 3,75% | 1.95 |
Under 3,75% | 1.80 |
ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΙΚΗ | |
Over 3,25% | 2.20 |
Under 3.25% | 1.60 |
Πάμε για επτακομματική Βουλή
Αν «πιστέψουμε» τα γκάλοπ, τότε το βράδυ της 25ης Ιουνίου, 7 κόμματα θα έχουν εισέλθει στη Βουλή και το πολιτικό σκηνικό αλλάζει άρδην. Εκτός του ότι το πρώτο κόμμα θα πρέπει να αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά του για να φτάσει στην αυτοδυναμία, η ύπαρξη 7 κομμάτων φέρνει νέες ισορροπίες και η επόμενη 4ετία αναμένεται άκρως ενδιαφέρουσα.
ΚΟΜΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ | |
Over 6,5 | 1.65 |
Under 6,5 | 2.45 |
ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΔΩ
Ιστορικό εκλογών
* Το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει λάβει ένα κόμμα σε εκλογές μετά τη μεταπολίτευση είναι το 54,37% που είχε η Νέα Δημοκρατία (με αρχηγό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή) το 1974! Μάλιστα, έφτασε τις 220 έδρες (επί συνόλω 300), αριθμός ρεκόρ.
* Στις εκλογές του 1977, πάλι η Νέα Δημοκρατία εξελέγη Κυβέρνηση, με ποσοστό 41,84%, ωστόσο διαφαινόταν η άνοδος του ΠΑΣΟΚ, που υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου πήγε στο 25,34%, έναντι 13,58% το 1974.
* Τον Οκτώβριο του 1981, το ΠΑΣΟΚ θριάμβευσε με ποσοστό 48% και 172 έδρες. Δεύτερη η Νέα Δημοκρατία (35,87%), τρίτο το ΚΚΕ (11%).
* Δεύτερη σερί νίκη για το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου το 1985, καθώς πρώτευσε με ποσοστό 45,82%, όμως η Νέα Δημοκρατία «μάζεψε» την ψαλίδα, καθώς συγκέντρωσε το 40,84% των ψήφων.
* Τέσσερα χρόνια αργότερα, χρειάστηκαν τρεις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις (από τον Ιούνιο του 1989 μέχρι τον Απρίλιο του 1990) για να σχηματιστεί Κυβέρνηση. Στις τελευταίες χρονικά εκλογές, η Νέα Δημοκρατία, υπό τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη, πήρε το 46,89%, όμως είχε οριακή πλειοψηφία, με ακριβώς 150 έδρες.
* Τρεισήμισι χρόνια διήρκησε η θητεία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ως πρωθυπουργού, καθώς τον Οκτώβριο του 1993, το ΠΑΣΟΚ επανήλθε στην εξουσία, με ποσοστό 46,88% και ρεκόρ ψήφων, με 3.235.000!
* Το 1996, το ΠΑΣΟΚ εξελέξη για 4η φορά Κυβέρνηση, με τον Κώστα Σημίτη πλέον στην αρχηγία, παίρνοντας ποσοστό 41,5% και τη Νέα Δημοκρατία να ακολουθεί με 38,1%.
* Ένα θρίλερ εκτυλίχθηκε στις εκλογές του 2000. Η διαφορά του πρώτου κόμματος (ΠΑΣΟΚ) από το δεύτερο (Νέα Δημοκρατία) ήταν μόλις μία μονάδα (43,8% έναντι 42,73%), στην εποχή του απόλυτου δικομματισμού.
* Από την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση, τα ηνία της Νέας Δημοκρατίας είχε πάρει ο Κώστας Καραμανλής, που τον Μάρτιο του 2004 κατάφερε να εκλέξει κυβέρνηση, με ποσοστό 45,36%. Μεγάλο και το ποσοστό του ΠΑΣΟΚ (40,55%).
* Τρεισήμισι χρόνια αργότερα, η χώρα σύρεται ξανά σε εκλογές, με τη Νέα Δημοκρατία να παραμένει στην εξουσία, λαμβάνοντας ποσοστό 41,84%. Σταθερά δεύτερο το ΠΑΣΟΚ εκείνη τη χρονιά, στο 38%.
* Σχεδόν μια διετία κυβέρνησε η Νέα Δημοκρατία, με τον Κώστα Καραμανλή στην ηγεσία του κόμματος, μέχρι το 2009 όταν το ΠΑΣΟΚ επανεκατέλαβε την εξουσία, στις εκλογές του 2009, με ποσοστό που άγγιξε το 44%. Πρωθυπουργός ανέλαβε ο Γεώργιος Παπανδρέου.
* Οι επόμενες εκλογές έγιναν τον Μάιο του 2012. Ήταν η πρώτη φορά που ο ΣΥΡΙΖΑ μπήκε σφήνα ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα (ΝΔ και ΠΑΣΟΚ), καταλαμβάνοντας τη 2η θέση με ποσοστό 16,8%. Πρώτη αναδείχθηκε η ΝΔ, με χαμηλό ιστορικό (18,85%) και τρίτο το ΠΑΣΟΚ (13,18). Με αυτά τα ποσοστά δεν μπορούσε να εκλεγεί Κυβέρνηση, γι’ αυτό χρειάστηκαν επαναληπτικές εκλογές (17/6/2012), όπου η ΝΔ (με τον Αντώνη Σαμαρά στο τιμόνι) πήρε σχεδόν το 30% των ψήφων, αφήνοντας πάλι στη 2η θέση τον ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα, με ποσοστό κοντά στο 28%. Τρίτο κατετάγη το ΠΑΣΟΚ με 12,28%. Ήταν η τελευταία φορά που το ΠΑΣΟΚ είχε διψήφια νούμερα.
* Οι δύο επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις που έγιναν σε διάστημα 8 μηνών (Γενάρης και Σεπτέμβρης του 2015) είχαν τη σφραγίδα του ΣΥΡΙΖΑ. Η παράταξη του Αλέξη Τσίπρα έλαβε 36,34% και 35,46% αντίστοιχα, αναλαμβάνοντας να σχηματίσει Κυβέρνηση (μαζί με τους Ανεξάρτητους Έλληνες του Πάνου Καμμένου). Δεύτερη η ΝΔ, με ποσοστά 27,81% και 28,10%, ενώ το σημαντικό ήταν η παρουσία 8 κομμάτων στη Βουλή, κάτι πρωτόγνωρο για τα ελληνικά δεδομένα.
* Τελευταίες χρονικά εκλογές, στις 7 Ιουλίου του 2019. Η Νέα Δημοκρατία, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην προεδρία, έλαβε το 39,85% των ψήφων και με 158 έδρες σχημάτισε Κυβέρνηση. Δεύτερος ο ΣΥΡΙΖΑ (31,53%) και τρίτο το Κίνημα Αλλαγής (8,10%), υπό την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά.